Học sinh phổ thông là gì? Các nghiên cứu khoa học liên quan

Học sinh phổ thông là những người theo học tại các cấp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cơ bản. Đây là giai đoạn giáo dục quan trọng giúp phát triển toàn diện trí tuệ, thể chất và nhân cách trước khi bước vào giáo dục cao hơn hoặc thị trường lao động.

Định nghĩa về học sinh phổ thông

Học sinh phổ thông là những cá nhân đang trong độ tuổi học tập tại các cấp học phổ thông, bao gồm tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông. Đây là giai đoạn giáo dục bắt buộc nhằm trang bị kiến thức nền tảng, kỹ năng sống và phát triển toàn diện cho học sinh trước khi họ bước vào giáo dục đại học hoặc tham gia thị trường lao động.

Học sinh phổ thông đại diện cho phần lớn dân số trong hệ thống giáo dục, đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng nền tảng tri thức của quốc gia. Theo UNESCO, giáo dục phổ thông là bước đệm quan trọng giúp cá nhân phát triển tư duy, kỹ năng xã hội và năng lực công dân.

Trong giai đoạn này, học sinh không chỉ tiếp nhận kiến thức mà còn phát triển các phẩm chất đạo đức, thái độ tích cực và khả năng thích ứng với môi trường sống và làm việc đa dạng.

Phân loại học sinh phổ thông

Học sinh phổ thông được phân chia theo các cấp học tương ứng với độ tuổi và trình độ phát triển:

  • Học sinh tiểu học: Thường từ 6 đến 11 tuổi, tập trung học các môn cơ bản như tiếng mẹ đẻ, toán, khoa học tự nhiên, giáo dục thể chất và nghệ thuật.
  • Học sinh trung học cơ sở: Từ 12 đến 15 tuổi, chương trình học mở rộng hơn với các môn học đa dạng như lịch sử, địa lý, ngoại ngữ và các môn kỹ năng.
  • Học sinh trung học phổ thông: Từ 16 đến 18 tuổi, học sinh bắt đầu chuyên sâu vào các nhóm môn theo hướng nghề nghiệp hoặc học thuật, chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh đại học hoặc hướng nghiệp.

Việc phân loại này giúp thiết kế chương trình giảng dạy và phương pháp giáo dục phù hợp với từng độ tuổi và nhu cầu phát triển của học sinh.

Vai trò của học sinh phổ thông trong hệ thống giáo dục

Học sinh phổ thông là trung tâm của hệ thống giáo dục quốc dân, nơi các giá trị kiến thức, kỹ năng và nhân cách được truyền đạt và hình thành. Giai đoạn phổ thông quyết định rất nhiều đến sự phát triển tri thức và kỹ năng của thế hệ tương lai.

Thông qua giáo dục phổ thông, học sinh được trang bị các năng lực cơ bản như tư duy logic, giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm. Đây cũng là giai đoạn hình thành các giá trị đạo đức và thái độ sống tích cực, giúp học sinh trở thành công dân có trách nhiệm trong xã hội.

Hệ thống giáo dục phổ thông còn góp phần đảm bảo sự công bằng và tiếp cận giáo dục cho mọi học sinh, tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của quốc gia.

Chương trình giáo dục phổ thông

Chương trình giáo dục phổ thông được xây dựng nhằm đáp ứng các mục tiêu phát triển toàn diện cho học sinh. Nội dung chương trình bao gồm các môn học bắt buộc như ngôn ngữ, toán học, khoa học tự nhiên, lịch sử, địa lý, giáo dục thể chất và nghệ thuật.

Bên cạnh các môn học bắt buộc, chương trình còn tích hợp các hoạt động giáo dục kỹ năng mềm, giáo dục giá trị và các hoạt động ngoại khóa để phát triển năng lực cá nhân và xã hội của học sinh.

Chương trình được thiết kế linh hoạt, phù hợp với đặc điểm vùng miền và nhu cầu của từng nhóm học sinh, đồng thời liên tục cập nhật để theo kịp sự phát triển của khoa học, công nghệ và xã hội.

Phương pháp giảng dạy và học tập

Phương pháp giảng dạy trong giáo dục phổ thông ngày càng hướng tới sự chủ động, sáng tạo và phát triển toàn diện cho học sinh. Các phương pháp truyền thống dựa trên việc truyền đạt kiến thức một chiều đang dần được thay thế bởi các phương pháp tương tác như học theo dự án, học nhóm, và sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ.

Việc áp dụng các phương pháp này giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và kỹ năng mềm cần thiết cho cuộc sống hiện đại. Đồng thời, giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, khuyến khích và tạo môi trường học tập tích cực cho học sinh.

Trong bối cảnh hiện đại, việc tích hợp công nghệ như học trực tuyến, phần mềm giáo dục và các ứng dụng di động đã mở rộng khả năng tiếp cận kiến thức và đa dạng hóa hình thức học tập, phù hợp với nhu cầu cá nhân hóa của từng học sinh.

Quyền lợi và nghĩa vụ của học sinh phổ thông

Học sinh phổ thông có quyền được học tập trong môi trường an toàn, bình đẳng và có chất lượng. Các em được hưởng các dịch vụ giáo dục phù hợp với khả năng và nhu cầu phát triển cá nhân, đồng thời được bảo vệ về sức khỏe thể chất và tinh thần trong quá trình học tập.

Bên cạnh đó, học sinh cũng có nghĩa vụ tuân thủ nội quy trường học, tích cực tham gia học tập, các hoạt động ngoại khóa và phát triển kỹ năng cá nhân. Việc thực hiện tốt các nghĩa vụ này góp phần tạo nên môi trường học tập lành mạnh, công bằng cho toàn bộ học sinh.

Nhà trường, gia đình và xã hội đều có trách nhiệm hỗ trợ, tạo điều kiện để học sinh thực hiện đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong suốt quá trình giáo dục phổ thông.

Thách thức và vấn đề trong giáo dục phổ thông

Giáo dục phổ thông hiện nay đối mặt với nhiều thách thức như sự phân hóa về trình độ học sinh, thiếu hụt nguồn lực cơ sở vật chất và giáo viên, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa. Sự chênh lệch này gây ra ảnh hưởng lớn đến chất lượng và hiệu quả học tập.

Áp lực thi cử và cạnh tranh cũng là nguyên nhân gây stress, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của học sinh. Các vấn đề xã hội như bạo lực học đường, nghiện game cũng tác động không nhỏ đến môi trường giáo dục.

Để khắc phục, cần có các chính sách hỗ trợ toàn diện, nâng cao năng lực giáo viên, cải thiện cơ sở vật chất và xây dựng môi trường học tập an toàn, thân thiện, đồng thời đẩy mạnh giáo dục kỹ năng sống và sức khỏe tâm thần cho học sinh.

Tác động của giáo dục phổ thông đến xã hội

Giáo dục phổ thông đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần nâng cao trình độ dân trí và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Học sinh phổ thông được trang bị kiến thức và kỹ năng để tham gia tích cực vào các hoạt động sản xuất, kinh doanh và xã hội.

Giáo dục phổ thông còn góp phần xây dựng công dân có trách nhiệm, ý thức pháp luật và kỹ năng xã hội, từ đó tăng cường sự ổn định và phát triển bền vững của xã hội.

Chất lượng giáo dục phổ thông ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của quốc gia trong bối cảnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa.

Xu hướng đổi mới giáo dục phổ thông

Xu hướng đổi mới giáo dục phổ thông tập trung vào phát triển chương trình học tích hợp, tăng cường áp dụng công nghệ thông tin và xây dựng môi trường học tập sáng tạo. Việc chú trọng phát triển kỹ năng mềm, tư duy phản biện, khả năng tự học và khởi nghiệp được đề cao trong các chương trình đào tạo.

Nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế hỗ trợ các sáng kiến nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông, hướng đến mục tiêu phát triển nguồn nhân lực toàn diện, đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại.

Đổi mới cũng bao gồm cải tiến phương pháp giảng dạy, đánh giá học sinh và quản lý giáo dục nhằm tăng cường hiệu quả và công bằng trong giáo dục phổ thông.

Tài liệu tham khảo

  1. UNESCO. Global Education Monitoring Report
  2. OECD. Education at a Glance
  3. World Bank. Education Overview
  4. Ministry of Education and Training (Vietnam). Official Website

Các bài báo, nghiên cứu, công bố khoa học về chủ đề học sinh phổ thông:

Thực trạng dạy học STEM cho học sinh trung học phổ thông tại Thành phố Hồ Chí Minh
Tạp chí Giáo dục - Tập 23 Số 03 - Trang 31-35 - 2023
The general education curriculum issued in 2018 is being implemented, with many advantages in integrating STEM education into learning subjects and topics, contributing to the development of students’ qualities and capacities. With the aim of investigating the current status of STEM teaching organizations of educational institutions, and teachers’ capacity to use active teaching methods and STEM t...... hiện toàn bộ
#STEM education #general education curriculum #STEM teaching #students
Thực trạng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang
Tạp chí Giáo dục - Tập 23 Số 02 - Trang 34-40 - 2023
Forming and developing students' qualities and competencies are the requirements of the 2018 General Education Curriculum and the current educational innovation practice. This study proposes some solutions to organize teaching to develop high school students' competencies and qualities in accordance with the educational context of Tuyen Quang province. The research results show that 10 proposed so...... hiện toàn bộ
#Students’ competencies #education innovation #high school student #renovating teaching #curriculum and textbooks
Một số nghiên cứu về năng lực STEM trên thế giới và đề xuất khung năng lực stem cho học sinh phổ thông tại Việt Nam
Tạp chí Giáo dục - Tập 22 Số 10 - Trang 48-53 - 2022
One of the basic goals of STEM education in general education is to develop STEM competencies for students. Accordingly, the student's STEM competency framework serves as the foundation to build assessment tools and guide teachers' STEM teaching goals. This study reviews a number of studies on the STEM competency framework in the world, thereby proposing the STEM competency framework of high schoo...... hiện toàn bộ
#STEM competencies #STEM competency frameworks #students #research
THỰC TRẠNG LO ÂU, TRẦM CẢM Ở HỌC SINH LỚP 12 TẠI 2 TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỦA THÀNH PHỐ THÁI BÌNH NĂM 2020
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 506 Số 2 - 2021
Nghiên cứu mô tả cắt ngang nhằm mô tả thực trạng lo âu, trầm cảm của học sinh và một số yếu tố liên quan ở đối tượng học sinh lớp 12 tại 2 trường THPT của thành phố Thái Bình năm 2020. Nghiên cứu thu thập thông tin qua phát vấn bộ câu hỏi sử dụng bộ công cụ DASS-21. Kết quả cho thấy tỷ lệ học sinh có biểu hiện lo âu là 24%, trầm cảm là 60%. Về mức độ, tỷ lệ lo âu từ nhẹ, vừa, nặng, rất nặng lần lư...... hiện toàn bộ
#lo âu #trầm cảm #học sinh lớp 12 #Thái Bình
XÂY DỰNG THANG ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC HÓA HỌC VÀO THỰC TIỄN CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh - Tập 16 Số 11 - Trang 693 - 2019
Dựa trên kết quả của việc nghiên cứu về: khái niệm, khung năng lực, mức độ đánh giá năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn của học sinh trường trung học phổ thông; tác giả đã cấu trúc hóa năng lực gồm ba năng lực thành phần với 10 tiêu chí đánh giá, trong đó mỗi tiêu chí đánh giá được lượng hóa bằng bốn mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập bộ môn Hóa học. Kết hợp tổng điểm năng lực HS đ...... hiện toàn bộ
#năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn #năng lực của học sinh
Nghiên cứu thực trạng hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho học sinh lớp 10 tại các trường trung học phổ thông ngoài công lập thuộc quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Tạp chí Giáo dục - Tập 23 Số 05 - Trang 53-57 - 2023
Career counseling is an important and indispensable activity in schools to improve students’ understanding of careers and orient them to choose an appropriate career to their age, ability, and family conditions. The 2018 general education Curriculum of the Ministry of Education and Training clearly specifies the content of career counseling through experiential activities and extracurricular activ...... hiện toàn bộ
#Counseling #school counseling #career counseling #Can Tho city
Lí thuyết về quản lí hoạt động tư vấn hướng nghiệp ở trường trung học phổ thông
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh - Tập 16 Số 4 - Trang 189 - 2019
Bài báo trình bày khái quát tình hình nghiên cứu về quản lí hoạt động tư vấn hướng nghiệp trên thế giới và Việt Nam , kế thừa ý tưởng các nhà khoa học trong và ngoài nước, xây dựng cơ sở lí thuyết về chức năng và nội dung quản lí hoạt động tư vấn hướng ...... hiện toàn bộ
#quản lí #tư vấn hướng nghiệp #học sinh trung học phổ thông
Mô hình Rubric đánh giá năng lực tạo lập văn bản nghị luận xã hội của học sinh trung học phổ thông
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh - Tập 14 Số 10 - Trang 163 - 2019
Chương trình (CT) môn Ngữ văn theo mô hình năng lực (NL) xác định yêu cầu cần kiểm tra, đánh giá (KTĐG) kết quả học tập theo năng lực. Bài viết đề xuất mô hình rubric đánh giá năng lực tạo lập văn bản nghị luận xã hội của học sinh trung học phổ thông (THPT) qua bài văn nghị l...... hiện toàn bộ
#bài văn nghị luận xã hội #năng lực tạo lập văn bản #rubric
Tiếp cận các phương pháp dạy học trong bài học STEM và vận dụng trong dạy học sinh học ở trường trung học phổ thông
Tạp chí Giáo dục - Tập 22 Số 11 - Trang 7-12 - 2022
In high schools, Biology is to be one of three constituent subjects in the group of natural sciences, which is chosen by students based on their career orientation, interests and abilities. The subject is considered to be advantageous to perform STEM education - one of the increasingly valued and popular  education trends in many countries as well as Vietnam. However, many biological teachers...... hiện toàn bộ
#STEM lesson #problem-based learning #project-based learning #scientific method #experiential learning
Xu hướng chọn nghề nghiệp của học sinh cuối cấp trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông tỉnh Bình Dương hiện nay
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh - Tập 0 Số 31 - Trang 125 - 2019
Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4 Bài báo đề cập đến xu hướng chọn nghề nghiệp tương lai của học sinh cuối cấp trung học cơ sở (THCS) và học sinh trung học phổ thông (THPT) tỉnh Bình Dương. Số liệu nghiên cứu được thực hiện với 1689 học sinh trung học tại tỉnh Bình Dương gồm học sinh THCS ...... hiện toàn bộ
#nghề nghiệp #xu hướng chọn nghề nghiệp #xu hướng chọn nghề nghiệp của học sinh
Tổng số: 515   
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 10